Yerel basının gücü ve etkileri

Gazetemiz sahibi Sayın Bekir Çaylak ile “Yozgat’ta yerel basın ve sorunları” üzerine tez niteliğinde harika bir röportaj yaptık.

Bekir Çaylak kimdir?
1963 yılında memleketim olan Yozgat’ta doğdum. 1978’den bu yana matbaacılık ve gazetecilik mesleği ile iştigal etmekteyim. Evliyim ve iki çocuk babasıyım.
Yeniufuk Gazetesinin kuruluş hikâyesini anlatır mısınız?
Gazetemiz 1994 yılında kuruldu. O yıllarda Yozgat’ta bir yerel gazete yayınlanıyordu. Çok seslilik adına ikinci gazeteyi kurma kararı aldım. O günden bu güne çalışma arkadaşlarımız ile birlikte şevkle çalışmaya devam ediyoruz.
Sizce yerel basın nedir?
Yaşanılan bölgede gerçekleşen olaylarla ile ilgili ilk haber yerel basından alınır. Yerel basının hedef kitlesi ise bulunduğu bölgenin yerel halkıdır.
Ulusal basının kökünü yerel basın oluşturur. Bu nedenle olayların çıkış noktasıyla alakalı en sıcak bilgiler yerel basına aittir.
Yerel basının gazetecilik açısından işlevi nedir?
Gazetecilik halkı bilinçlendiren, olayları tarafsız ve objektif şekilde veren bir yayın organıdır. Yerel yönetimlerle ilgili haberlere geniş yer vererek yöre halkını bilgilendirir. Yaptığı haberler ile halkın sorunlarını gündeme getirerek çözüm üretilmesi konusunda aracılık ve takipçilik rolü üstlenir. Ayrıca kent adına kurumlara hizmetlerinde daha aktif ve daha faydalı olma yönünde yol gösterici olduğunu söyleyebilirim.
Yerel basının önemi nedir?
Yerel basın, yayın yaptığı bölgenin ve bölge insanının çevresinde olup bitenden haberdar olmasını sağlar. Kent adına kurumlara hizmetlerde daha aktif ve faydalı olacak yol gösterici olma özelliği taşımaktadır. Yerel basın demokrasinin olmazsa olmazlarından biridir. Çünkü halkın bilgi ihtiyacını karşılar. Bürokrasi ve siyaset arasında ki köprüdür. Vatandaşın sesinin en yüksek çıktığı tek yerdir. Kamu adına gözetmenlik görevini yürütür.
Yozgat’ta gazetecilik hakkındaki düşüncelerinizi paylaşır mısınız?
Gazetecilik toplumun haber alma hakkını gerçekleştirmede köprü görevini üstlenir ve kamu hizmeti yapar. Öte yandan halkın gözü, kulağı, sesi ve vicdanıdır. Hadiselerin oluş şeklini ve detaylarını okurlarına doğrudan aktarır. Son dönemlerde çok seslilik adına yerel yayın yapan gazete sayısı ilimizde oldukça fazla. Ancak imkânların yetersiz olması, bu sektörün kendini geliştirmesi ve çağa ayak uydurması bakımından bir engeldir.
Şartların daha iyi olması halinde meslek kalitesinin de artacağını düşünüyorum.
Yozgat’ta yerel gazeteciliğin başlıca sorunları nelerdir?
Genelde nitelikli eleman ve ekonomik sorunlar diyebilirim. Bu ekonomik sorunlar elbette bugüne özgü değil hep vardı. Bu nedenle yerel gazeteler beklenen kalitede yayın yapılamamaktadır. Tirajın düşük olması, ilan payının darıltılması kâğıt ve baskı ücretlerindeki yüksek zamlar ve reklam gelirinin yeterli olmaması gibi pek çok sorun ayakta kalma mücadelemizi zorlaştırıyor. Sadece resmi ilanlar ile ayakta kalmamız imkânsız. Sürdürebilirliğin sağlanması için gelir ve gider arasındaki dengenin korunması şart.
Giderler her geçen gün artarken, gelirin azalması devlet desteğinin elzem olduğunu gösteriyor. İnternet gazeteciliğini yasal çerçeveye kavuşturacak ve resmi ilanların yolunu açacak bir düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyorum.
Toplumda yerel medya bilinci yeterli mi?
Yeterli olduğunu söyleyemeyiz. Bunu biraz açacak olursak, yukarıda saydığım nedenlerden dolayı yerel gazetelerin kendini geliştirememiş olması önemli bir etkendir.
Öte yandan toplum da yerel medyaya yeteri kadar takip etmeyerek büyük bir destekten mahrum bırakmaktadır.
Yerel medyanın gücü ve etkileri hakkındaki düşünceleriniz nedir?
Bir dönem önce ülke genelinde iki bine yakın yerel gazete bulunurken, günümüzde bu sayı binin altına düşmüştür. Bunun sebebi ise başta ekonomik nedenlerdir. Ancak mevcudiyetini korumayı başaran gazeteler bayrağı taşımaya devam etmektedir. Dolayısıyla yerel basının gücünü ve etkisini her şartta koruduğunu söyleyebiliriz.
Sonuçta gazetecilik toplumu aydınlatma işidir. Gazeteci ise toplum adına soran ve sorgulayandır. Kamudan gizlenen bir olayı veya bir haberi üzerine giderek derinlemesine araştıran, haber unsurları arasındaki bağlantıyı kuran ve bunları yayımlayan kişidir. Gazetecilik doğru ve dürüst icra edilmesi gereken bir meslektir. Doğru ve tarafsız haber yapmak esastır. Edinilen bilgileri insanlara aktarmak ve onları bilgilendirmeyi görev edinen, bunu görev bilen insanlara gazeteci denir. Hedefe ulaşma noktasında herkesin bir medya aracına ihtiyacı vardır. Kitlelere ulaşmak ve bir olayın haber haline getirilip kitlelere iletilmesine vesile olmak medyanın gücüyle alakalıdır. Medya organları aydınlatma hizmeti verir. Zira insanları en hızlı, en doğru, en seri şekilde bilgilendirme imkânına sahip tek güçtür.
Yerel medya, gazetecilere ne gibi avantajlar sağlar?
Yerel medyada görev yapan basın mensupları, ilgili kanunlar nezdinde ulusal medya mensuplarının sahip olduğu sosyal imkânlar ile aynı imkân ve avantajlara sahiptir.
Yerel medyada haber yapmanın en büyük sıkıntıları nelerdir?
Bu soruyu Yozgat ölçeğinden cevaplayacak olursak, kentin küçük olması ve hemen herkesin birbirini tanıması sebebiyle her konu gazete sayfalarına taşınamamaktadır.
Bununla beraber kamu kurumları da hemen her konuyu basına yansıtamamaktadır.

Yerel medyanın gelişmesinin önündeki engeller nelerdir? 
Yozgat’ta birçok alanda olduğu gibi yerel medyada da şimdiye kadar birlik ve beraberlik sağlanamadığı gibi, kent adına faydası olabilecek yayınlarda da fikir birliği sağlayamamasıdır. Ama bu gibi sosyal sorunlar aşılabilecek sorunlardır. Önemli olan bir sendika çatısı altında buluşabilmek.
Sosyal medyanın yerel gazeteler üzerindeki etkisi nedir?
Sosyal medya farklı bir alanda da olsa yerel gazeteler üzerinde olumsuz bir etkisi var. Bu da her türlü faaliyetin amatörce haber şekline getirilip paylaşılmasına vesile oluyor. Yani herkes gazeteci herkes muhabir olabiliyor.
Bu durum da asıl gazetecilik ve haberciliğin önünü kesmektedir. Sosyal medya haberciliğine de kısıtlamalar getirilmesi bu sorunu ortadan kaldıracaktır.
Sizce yerel basın görevini layıkıyla yapabiliyor mu?
Yerel basın yurt genelinde olduğu gibi ilimizde de günümüz şartlarında ve imkânlar ölçüsünde görevini layıkıyla yapıyor. Son yıllarda maddi yönden çok zor bir duruma düşmüştür. Ciddi anlamda azalan reklam gelirlerine ek olarak resmi ilan konusunda da maddi kayıplar yaşanmaktadır. Dolayısıyla yerel medyanın gelir – gider dengesi bozulmuştur. Takdir edersiniz ki yerel medyanın ayakta kalabilmesi için resmi ilan ve reklam gelirleri ile desteklenmelidir. / Gülşah BOZAN