Geçen hafta kutlandı “Ahilik Haftası” önce Ahiliği kısaca anlatmak istiyorum:
Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu’da kurulmuş bir esnaf teşkilatıdır. Sözlük anlamı olarak “eli açık, kardeş, yiğit, delikanlı” gibi manalara gelen “ahi” kelimesi; aynı zamanda bugün, yüzlerce yıllık bir değerler sistemine karşılık gelir.
Selçuklu Devleti döneminde; Türk kültürü ve İslâm dininin tüm pozitif değerlerini taşıyan bir sentez olarak ortaya çıkmıştır. Esnaf yaşamına belirli kaideler getirerek, insanların maddi ve manevi tüm ihtiyaçlarını gidermeyi, toplumsal düzeni sağlamayı kendine amaç edinmiş bir sistemdir. Bunu gerçekleştirmek için de sanat, ticaret, dayanışma ve yardımlaşmayı yöntem olarak kullanmıştır.
Esnafın ticaret hayatını organize etmek üzere ortaya çıkan Ahilik; sosyal hayattaki, eğitim hayatındaki, askeri ve siyasi alandaki faaliyetleri ile günümüze kadar etkileri olan bir teşkilattır. Özellikle Osmanlının kuruluşu dönemindeki siyasi etkisi önemlidir.
Bir not daha düşmek gerekirse; Anadolu’da Ahilik Teşkilatı’nı Ahi Evran kurmuştur. Asıl adı Mahmut bin Ahmet olan Ehi Evran; Ebu’l Hakayık unvanıyla da anılırdı. Ahi Evran 1171 yılında Azerbaycan’ın Hoy şehrinde doğdu. Anadolu’da pek çok şehirde bulunan Ahi Evran; Hacı Bektaş-ı Veli ve Mevlana Celaleddin-i Rumi ile aynı çağın bilgesidir. Kaleme aldığı ilmi eserleri, vaktiyle Sultan Alâeddin Keykubat’ın da takdirini almıştır.
Ahi Evran, dericilik zanaatıyla meşguldü. Başta Kayseri olmak üzere Anadolu’daki diğer şehirlerde bu zanaatı geliştirdi ve bununla da kalmayıp teşkilatlandırdı. İşte “Ahi Teşkilatı” olarak bildiğimiz yapının başlangıcı da budur. Sadece dericileri değil, zamanla diğer esnaf gruplarını da içine alan sistem, vakit ilerledikçe sosyal bir güç haline geldi. Ahi Evran Selçuklu döneminde 32 meslek grubunun başkanıydı.
Yozgat’ta “Ahilik Haftası” her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanır. Valilik ve Esnaf Odaları Birlik Başkanlığında ilgili odaların katılımıyla yapılan kutlamalar imkanlar ölçüsünde yapılır.
Yozgat’ta geçen yıl seçilen “Yılın Ahisi” Kimdi? Fazla ayrıntı olmadığı için pek akılda kalacak durum değil.
Dikkat ettim de son yıllarda yapılan “Ahilik Haftası” kapsamında yapılan seçimlerde fazla detay olmamakla birlikte “Ahilik” seçimi dar bir alanda yapılıyor.
Yozgat’ta sanki birkaç esnaf kolu varmış gibi farklı meslek mensuplarına bu unvan neden verilmez pek anlamış değilim.
Seçilenleri kıskanmıyorum böyle düşünülmemesini dilerim ama Yozgat’ta şuana kadar yapılan seçimlere bakıldığında dar bir alan tercih edildiği şikayetleri bana kadar ulaştı. Elçiye zeval olmaz derler. Bu durumdan ilgililerin bilgi olsun isterim.
Bu vesile ile “Ahilik Haftası” bütün esnaflarımıza bir kez daha kutlu olsun, unutmalıyım ki; “Ahilik” sözlük anlamında tarih ettiği gibi, ‘eli açık, kardeş, yiğit, delikanlı’ gibi manaları günümüzde de taşımasını temenni ediyorum.
