Halk arasında kimilerimiz “Cehirlik” veya “Cehrilik” deriz kimilerimiz ise “Gelin Kayası” olarak biliriz. Cehriliğin çeşitli hikâyeleri vardır. İşin uzmanları bu konuda çeşitli hikâyeler yaşandığını anlatırlar.

 Konumuz cehrilik ama hikayeleri tekrar etmek değil. Her yıl Mayıs ayının ilk ya da ikinci haftası cehrilik laleleri açar,  Haziran başlarında kaybolur.

Çünkü cehrilik laleleri emsali pek bulunmaz, topraktan çıktığında başka laleler gibi haftalar ya da aylar süren ömürleri yoktur. Çıkmaları ya da kaybolmaları göz açıp/kapamak kadar kısa sürelidir. Bu yüzden  Laleleri görenler kendilerini şanlı bilirler.

Neyse her yıl haberlere konu olan cehrilik laleleri bugün tekrar gündem de. Dolayısıyla Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yaşar Karadağ, Tarla Bitkileri Bölümü Arş. Gör. Cennet Yaman ve Peyzaj Mimarlığı Bölümü Arş. Gör. Selin Temizel Yozgat’ın simgesi olan Cehrilik Lalesi’nin kültüre alınması ve kullanımı konusunda Cehrilik-Gelin kayası Bölgesi’nde incelemelerde bulunmaları haber oldu.

Haberin detayı vereceğim ama önce konu hakkında birkaç hususa dikkatleri çekmek istiyorum. Malum olduğu üzere Yozgat gibi cehrilik bölgesi de sahipsizdir/kimsesizdir.

Ne doğru dürüst yol var, ne de bölgenin turizm alt yapısı mevcut. Tarla yolu gibi bir yoldan bölgeye gidenler için alternatif başka yol yoktur.

 Fakat bölge gerçekten görülmeye değer bir yerdir. Kıymeti bilinmiş olsa Yozgat turizmine ciddi katkı sunar.

Haberden de anlaşılacağı gibi uzmanlar bölge ile ilgili önemli noktalara dikkat çekmişler. Şöyle ki;

Yozgat’ta bir efsaneye konu olan Gelin Kayası mevkiinde yer alan “Şakayık” yerel halk tarafından Cehrilik Lalesi olarak bilinmektedir. Şakayık, Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasının tek cinsi Paeonia altında yer alan türlerin ortak adıdır.
Otsu ve odunsu formu olan şakayık, yumru köklere, tüylü gövdeye sahip olup, pembe veya kırmızı petalleri olan çok yıllık bir bitkidir. Çiçekleri mayıs ayı içerisinde açıp, yaklaşık 2-3 hafta çiçekli olarak kalmaktadır. Şakayık; Türkiye’nin değişik yörelerinde Kame, Tombak, Bocur, Atlas, Guguk, Kan Çiçeği, Lale, Zambak, Ayı Gülü, Yaban Gülü, Dağ Gülü, Orman Gülü diye de bilinmektedir. Çiçeklerinin birçok tıbbi alanda (öksürük, grip, sahra, kanama durdurucu, ishal, sarılık vb.) faydaları bulunmaktadır. Tekstil alanında bitkinin kök, tohum kabukları ve çiçek kısımları boya amaçlı kullanılmaktadır. Tıbbi amaçla hem otsu hem de odunsu türler kullanılırken; genellikle odunsu türler daha çok bahçe çiçekçiliğinde; otsu türler ise kesme çiçekçilikte kullanım alanı bulmuştur. Peyzajda kullanım alanı olarak çiçek tarhları, bordürler, küçük ya da geniş bahçeler uygundur. Akayık, EXPO 2016 Antalya`nın sembol çiçeği seçilmesinden sonra büyük ilgi görmeye başlamıştır. Bölgede, EXPO 2016 Antalya`nın sona ermesinin ardından Şakayık`ın yerinde görülebilmesi için foto safari turları düzenlenmiştir.
Güzel görünümü ile Yozgat’ı temsil eden şakayıklar çoğaltılmalı, zenginleştirilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Gerekirse bölge doğal sit alanı olarak ilan edilebilir ve bu anlamda turizme kazandırılabilir.