TKDK Yozgat İl Koordinatörü Selim Türker’in “TKDK tarafından verilen desteklerle Yozgat’ta 150 adet tesis kuruldu” cümlesini Bekir Çaylak Bey’in köşe yazısından okudum.
2007 yılında kurulan TKDK’nın 14 yıllık zaman zarfında Yozgat’ta her yıl 10 tesisin kuruluşuna destek vermiş olduğu görülüyor. Tesislerin et, damızlık ve süt üretimi için kurulduğunu söylemeye hacet yoktur.
Bu tesislerin Yozgat’ın barındırdığı hayvancılık potansiyelini; et, süt ve et, süt ürünleri üretimi alanında merkeze (pazar) dönüştürmesi mümkündür. Yani potansiyelden, gerçek manada bir üretim merkezine dönüşmeyi sağlayabiliriz. Tesis sayısı Et ve Balık Kurumunun et ve süt ihtiyacını karşılayabilecek ve dahi yeni et süt işleme tesislerinin açılmasına vesile olacak büyüklüktedir.
Ancak burada sayıdan ziyade önemli olan husus şurasıdır; bu tesislerin kapasitesi, üretim teknikleri, depolama usulleri, açılışlarından bu tarafa gelişimleri, il ekonomisine katkıları ve üretimin sanayiye entegresidir. Bu noktada 14 yıllık bir geçmişe sahip bu tesislerin il ekonomisine yansımalarına dair aklımıza takılan sorular bulunmaktadır.
Mesela şu soru ilk aklıma gelenidir, 14 yılda TKDK desteğiyle kurulan 150 tesisin tamamı faal midir? Kapanan ya da ilk işletmecisi devam ettiremediği için devredilen işletmeler var mıdır?
-Devamla, bu tesislerin et ve süt üretim kapasiteleri nedir?
-150 tesisteki toplam istihdam sayısı nedir?
-Et, süt ve damızlık üretiminde bir maliyet düşüşü yaşanmış mıdır, bu ucuzlama Yozgat tüketicisine yansımış mıdır?
-Üretilen damızlıklar vasıtasıyla ilimizdeki hayvan varlığındaki artış oranı nedir?
-Bu tesisler Et Balık Kurumu Yozgat Kombinesi’nin et ihtiyacını karşılamada ne oranda başarılıdırlar?
-Bu tesislerde üretilen sütler nerelerde değerlendirilmektedir, sütler kime satılmaktadır?
-Yozgat’ta üretilen süt, süt işleme ve süt ürünleri imalatı yapan işletmelerin kuruluşuna vesile olmuş mudur?
-Bu kadar süt üreten tesisimiz varken Et Balık Kurumu neden hâlâ süt üretim ünitesini açmamıştır?
Son soru; TKDK Yozgat Koordinatörlüğü, tarım ve hayvancılık ve dahi kırsal turizm alanlarında bir eylem planına sahip midir? Bu eylem planı neticesinde destek verdiği işletmelerin gelişme, büyümelerine dair devam eden çalışmalar yapmakta mıdır? İşletme sürecinde karşılaşılan sorunların aşılması için rehberlik etmekte midir? Kurulan işletmelerin ilimizde bir sanayi alt yapısı oluşturmasına dönük stratejiler belirleyip, kalkınma ajansı, KOSGEB ve Tarım İl Müdürlüğü ile koordineli bir uygulama yapmakta mıdır?
Bu soruların cevabını bulduğumuzda 150 sayısının zarf mı içerik mi olduğunu anlamış olacağız.