AB adayı ülkeler için, tam üyelik öncesi verilen ekonomik desteklerin kırsal kalkınma alanında nasıl değerlendirileceğini belirleyen ve denetleyen kurum “TKDK” hakkında merak edilen her şeyi Yozgat İl Koordinatörü Selim Türker’e sorduk. Yatırıma teşvik eden yanıtlar bu röportajda.
Selim bey sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
1980 yılında Ankara doğdum, aslen Yozgat’lıyım. Anadolu Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik, Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü ve Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyoloji bölümlerinden mezun oldum. Halen Sosyoloji Yüksek Lisansıma devam etmekteyim.
İş hayatıma özel sektörde başladım. 2006 yılında ODTÜ’de, AB Projeleri, Bilimsel Araştırma Projeleri, TÜBİTAK Projeleri ve SANTEZ Projelerinin yürütülmesinin ithalat-ihracat konusunda 2010 yılına kadar çalıştım.
2010 yılının şubat ayında TKDK’da uzman olarak göreve başladım.
2014 yılında Yozgat İl Koordinatörlüğü görevine atandım. Evliyim ve 3 çocuk babasıyım.
Öncelikle TKDK nedir?
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’dur. TKDK kısaltmasıdır. Kurumumuz 4 Mayıs 2007 tarih ve 5648 sayılı Kanunla kurulmuştur. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olan TKDK, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kamu kurumu olarak hizmet vermektedir.
TKDK’nın kuruluş amacı nedir?
Tarımsal alanda faaliyet gösteren çiftçilerimiz ve firmalarımıza mali destek ve hibe vermektir. Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakların ülkemizde kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetlerde kullanılmasını sağlamaktır.
Kurumumuz Türkiye’de önemli bir rol üstlenmiştir. Tarım sektörümüzün gelişmişlik düzeyinin ve tarımsal nüfusumuzun refah seviyesinin yükseltilmesi ve Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyumunun sağlanması amaçlanmıştır.
TKDK olarak Ulusal Kalkınma Plan ve Stratejilerinde öngörülen ilke ve hedefler çerçevesinde,
Kırsal kalkınma programlarını etkin bir şekilde uyguluyoruz.Ayrıca ülke genelinde sürdürülebilir kırsal kalkınmaya katkı sağlıyoruz.
TKDK’nın hedefi nedir?
Türkiye’nin kırsal kalkınmasında öncü, güçlü kurumsal kapasitesiyle yenilikçi, Ulusal ve Uluslararası alanda saygın ve güvenilir bir ödeme ajansı olmak.
TKDK’nın hedefi yeni işletmelerin kurulması, varolan işletmelerin yenilenmesi, AB standartlarına uyumlu hale getirilmesidir.
Bizim şu an ki görevimiz, uluslararası fonları ve ulusal kaynakları çiftçinin yararına sunmaktır.
Türkiye Avrupa Birliği’ne aday ülke olması hasebiyle bizim küçük ve orta ölçekli işletmelerimizi AB standartlarına getirmemiz gerekiyor.
AB standartlarına getirebilmemiz için Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım (IPARD) fonları var ve biz bu fondan yararlanıyoruz.
Tabi bu fonda Devletimizin de katkısı oluyor. Yüzde yirmi beşini Türkiye Cumhuriyeti, yüzde yetmiş beşinide AB fonlarından karşılamış oluyoruz.
TKDK hibelerinden kimler yararlanabilir?
Tarım sektöründe ve kırsal alanda faaliyet gösteren tüm gerçek ve tüzel kişiler, faydalanabilir. Özel sektörün ve potansiyel yatırımcıların Tarım ve Kırsal Kalkınma alanında desteklenmesi amacı ile AB hibe fonları kırsal kesimde yaşayan halkımıza, çiftçilere, üretici birliklerine ve tarım sektöründe faaliyet gösteren firmalara proje karşılığında ve sözleşmelerine uygun olarak kullandırılır.
Başvuru yapacağı tedbire bağlı olarak TKDK’ya proje sunmak isteyenlerin, Ulusal Hayvan Kayıt Sistemi ya da Ulusal Çiftçi Kayıt Sistemine kayıt olmaları gerekir.
Yozgat TKDK’nın sunduğu imkânlardan yeterince yararlanıyor mu?
Elbette. Yozgat’ta bir proje kültürü oluştu.
Bir işin gerçekleşmesi için; Bir projenin yapılacağını, bir emeğin harcanmasını, bir standardın olduğunu, kuralların ve prosedürlerin olduğunu çok iyi biliyor. Ve bunu bilerek bize geliyorlar. Şunu da gururla ifade etmeliyim ki; Yozgat en çok fon kullandırılan iller arasındadır. Türkiye’de IPARD, 42 ilde uygulanıyor ve biz ilk 10’nun içindeyiz. Önümüzde büyük iller var ama en son rakamlar göstergeyi veya oranı, seviyesini belirler. Tabii buda amacımıza ulaştığımızı göstergesidir.
Devletin sunduğu bu imkânlara karşı vatandaşlar tarafından suistimale yönelik hamleler oluyor mu?
Böyle bir suistimalin olması için prosedürde boşluklar olması lazım.
Bizim kurumumuzun prosedürleri çok sağlam yazılmış bir kurum.
Avrupa Birliği tarafından akredite edilmiş mevzuata sahibiz.
İstismara bağlı bizim kontrolümüz çok yoğun olur. Sözleşme öncesinde yaptığımız kontroller vardır. Proje inşaata başlamadan önce bütün yeterlilikler, teknik proje, mimari çizimler, ruhsat, evraklar ve vergi borcuna kadar hepsine bakılır.
Bakıldıktan sonra eğer uygun bulunuyorsa sözleşmeyi imzalarız ve sonrasında da her aşamada takibe devam ederiz. İnşaat sürecinin en başından en sonuna kadar bizim arkadaşlarımız her zaman sahadadır. TKDK’yı bilmeyen insanlar farklı düşüncelerle gelebiliyorlar ama biz anlattıktan sonra bu düşünceleri değişiyor.
Vatandaşlarımızın TKDK’dan daha fazla istifade edebilmesi için başka ne yapılabilir?
Kurum olarak gerekli teşviki veriyoruz.
Bizim ahırlarda uyguladığımız yüzde 70 hibe imkânı var. Geri kalan yüzde otuzu ise vatandaşa ait. Yani yatırım %30 öz kaynakla yapılmış oluyor. Ayrıca KDV ‘den de muaf oluyorlar. Kurumumuz şu anda yatırım öncesi avans ödemesi yapmaya da başladı.
Yatırımcı henüz inşaata başlamadan hibe tutarının yarısını (Banka teminat mektubuna bağlı olarak) avans olarak hesabına yatırıyoruz. Bu durum yatırımcılar açısından çok büyük avantaj. Kuruluş tarihi 2007 olan TKDK projelerine 30 Ağustos 2011 yılında başladı. Ve o yıldan bu yana bu desteklerini sürdürüyor.
Türkiye Cumhuriyeti tarihine bakarsanız böyle bir destek olmadığını göreceksiniz. Çünkü şimdiye kadar böyle desteklerin olduğu bir dönem hiç olmadı.
TKDK’nın hizmetleri hakkındaki tanıtımlar yeterli mi?
Muhakkak eksik kaldığımız yönlerimiz vardır. Ama daha iyi olabilir miyiz? derseniz her zaman daha iyisi vardır.
Zaman zaman başvuru çağrı ilanlarımızı duymayan vatandaşlarımız olmuştur. Daha ulaşılabilir olmak için elimizden geleni yapıyoruz. Bütün kitle iletişim araçlarını kullanmaya özen gösteriyoruz. İlçe ve beldelerimizde tanıtım toplantıları düzenliyoruz.
TKDK’dan nasıl destek alırız?
Başvuru çağrı ilanlarımıza, desteklerimizle ilgili her türlü ayrıntılı bilgiye İl koordinatörlüklerimizden ve Kurumumuzun internet adresinden (www.tkdk.gov.tr) ulaşılabilir. Kurumumuzu ziyaret edebilirler.
Ayrıca başvuru sahipleri soru görüş ve öneri ile ilgili olarak 444 8535 numaralı Yardım Masası hattını arayabilirler.
Başvurular nereye yapılır?
Kurum, ‘başvuru çağrı ilanı’ yayınlar ve yatırımcıları proje sunmaya davet eder.
Başvurular, başvuru çağrı ilanında belirtilen tarihler arasında yatırımın uygulanacağı ilde bulunan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüğü’ne elden yapılır.
TKDK başvuruları ne zaman başlıyor?
Bizim çağrı takvimleri belli olmadığı için şu tarihte diyemem.
101-Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar,
103-Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar, 302- Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve is geliştirme tedbirleri için her yıl farklı bir takvim oluşturulmaktadır. “Başvuru Çağrı İlanı” kapsamında Çevrimiçi (Online) Proje Başvuru Sisteminden “ yapılır.
Son olarak çiftçilerimize ve yatırımcılara bir mesajınız var mı?
Yozgat ve farklı illerden yatırım yapmak isteyen çiftçilerimiz, üreticilerimiz ve iş insanlarımızı bu bereketli topraklarda yatırım yapmaları için davet ediyoruz.
Kurumumuzun sunduğu imkanlar yatırımcılar için çok büyük fırsat.
Daha detaylı ve kapsamlı bilgi sunmak için kurumumuza bekliyoruz. / Gülşah BOZAN
