İki çenekli bir yıllık bitkilere genel olarak baklagiller familyasına bakliyat denir. Bunlar;
A) Fasulye
B) Barbunya
C) Y. Mercimek
D) K. Mercimek
E) Nohut
F) Bakla
G) Bezelye v.s
Bakliyatın önemi şuradan gelmektedir:
Ete yakın protein değerinde bir besin olması ve Anadolu’muz doğal ürünü olmasından kaynaklanmaktadır.
Fakir insanların en çok tükettiği besin maddesidir.
Özellikle Y. Mercimek – nohut – fasulye yetiştiği bölgelerin Karasal iklimin egemen olduğu görülür. Bunun sebebi gündüz ısısıyla gece ısısı arasında fark olmasıdır. Gündüz 25c – 30c derece olan ısı gece 10c -15c derece düşer. Bir de Poyraz rüzgarı. (Kuzey – Kuzeydoğudan esen soğuk rüzgar) Anadolu’nun her yerin de şu lafı her köylü bilir. “ İki yağmurun açı, üçüncü yağmurun tokuyuz” derler. Ama şu lafı “YAĞMUR EKİNİ YEMEDİK, POYRAZ EKİNİ YEDİK.” İç Anadolu’nun iklimini çok güzel anlatır. 50 yıllık hayatım da ben 3 kez şahit oldum. Hiç yağmur yağmadığı halde Poyrazla Yozgat’ta çok güzel ürünler elde edilmiştir. Bakliyat İç Anadolu’nun doğal ürünüdür.
Anadolu’ya baktığımız da her bölgenin kendine has Bakliyat ürünleri olduğunu görürüz.
K. Mercimek G. Doğu (MARDİN, URFA, DİYARBAKIR, GAZİANTEP) Kırmızı Mercimeğin membaıdır. 7000 yıllık Anadolu insanın yerleşik düzende ekip biçtiği bir üründür.
Y. Mercimek: İç Anadolu’ya baktığımız da ise Y. Mercimeğin öne çıktığını özellikle Yozgat’ın öne çıktığını görürüz. Dünya Y. Mercimeğin anavatanı olarak Anadolu’yu, Yozgat’ı bilir eskiden Türkiye Y. Mercimek ihraç yaptığı yıllarda MADE IN YOZGAT /TÜRKİYE arması ile satılırdı.
Y. Mercimek ve Nohut ise çok yağışlı Karadeniz haricinde karasal iklimin sertliğinden dolayı tüylü nohut diye anılan nohut üretilmektedir. Diğer bölgelerde ise Konya – Yozgat – Çorum – Tokat – Ankara – İsparta – Afyon gelir. En güzel nohut İsparta Şarki Karaağaç – Yalvaç – Eskişehir – Sivrihisar ve SivasSuşehrinde çok kaliteli beyaz nohutlar yetişir.
Fasulye’ ye gelince özellikle temiz suyun olduğu bölgelerde iyi fasulye’ nin yetiştiği görülür. Şu an Türkiye’nin en çok Fasulye üreten bölgesi Konya (Çumra – Ereğli) gelir. Eskiden Malatya – Maraş (Elbistan – Göksu)
Erzincan -Niğde cins cins Fasulyesi ile anılırdı.
Erzincan’ın Dermasonu Konya Çumra’nın Sıra Fasulyesi
Konya Ereğli’nin Çalı Fasulyesi
Malatya’nın Sıra Fasulyesi
Maraş- Elbistan Sırası
Maraş- Göksu’nun Barbunyası tüm Türkiye’de nam salmıştır.
Laz’ın Fasulyesi de Şeker Fasulyedir.
Karadenizli yurttaşlarımız Erzurum İspirde en güzeli yetişen şeker fasulyeyi yer. Başkasını yemez. Dikkat ettiyseniz hep geçmişte üretilen veya hiç üretilmeyipithal edilen ürünlerden bahsettim.
Bugün marketlerde satılan Y. Mercimeklerin %90 Kanada’ dan ithal edilmektedir, Barbunyaların %90 Çin’den, Arjantin’den Rusya’dan gelmektedir. Bugün marketlerde satılan Fasulye %60 – %70 (SIRA, ÇALI , DERMASON, ŞEKER) çoğu Çin’den Kırgızistan’dan gelmektedir. Allah’tan K. Mercimek – Nohut’ta üretimimiz yeterli ithalat yok.
Suçlu 1950’den beri Köylü ‘ yü Popilizme besleyen Sağcı Siyasetçiler ve onların Tarım Politikalarıdır. Özellikle 1980 sonrası Pancar’ın desteklenmesi sonucu Fasulye üretimimiz çok düşmüştür. Türk’ün milli yemeği KURU FASULYE bile yad ellerden gelmektedir. Türklüğümüzle ne kadar övünsek yeridir. Milli değerlerimizi yok etmeyi iyi başarıyoruz. Anadolu’yu Y. Mercimek – Fasulye deposu yapmak, Yozgat’ı bakliyat’ ın başşehri yapmak temel arzumuzdur…