Ermeniler 1877-78 (93 harbi) öncesi ve sonrası doğu da Müslüman unsurları özellikle Kürtlere karşı yoğun katliam uyguladılar. Ve bu iki millet arasına giren kan zaman içinde daha da derinleşti. Emeni ürettiği için zengin ve iyi bir hayat yaşaması, Kürt üretemediğinden dolayı kötü yaşaması Ermeni’ye karşı kindarlığını arttırdı.
Doğuda Ermenilerin oluşturmak istediği Ermenistan coğrafyası Kürtlerin hoşuna gitmemiştir. Vilayet-i Sitte’nin4’de 3’ünü Ermenistan olarak ele geçirme arzuları silahlanma çalışmaları Kürt aydınlarının Ermenilere karşı Kürtleri kışkırtmaları ile başladı. Ermenistan olarak istenen haritanın tamamı Kürtlerinde yaşadığı coğrafya idi. Buna kanıt tüm doğu şehirlerinde Ermenilere ait taştan ve ağaçtan kalma eserler objeler hala hayattadır. Kürtlerin ise dünden bugüne kalmış bir objesi bile yoktur.Bitlis’te 600 yıllık ceviz ağaçları, Diyarbakır – Elazığ yöresinde 400-500 yıllık karadut ağaçları, Mardin-Derik’de 400-500 yıllık zeytin ağaçları, binalar ve kalelerErmenilerin eseridir. Ama Ermeniler Osmanlı coğrafyasında çoğunluk içerisinde yaşayan azınlık idiler. Çok az bir kısmı anarşi yaratmışlardı. Rusları İngilizleri ve Fransızları kurtarıcı olarak gördüler. Ve kendi sonlarını hazırladılar. Zaten Sünni Kürtler, kindarlıkla mala el koymak için Ermenilerin silaha sarılmasını dört gözle bekliyordu. Sahip olamadığı zenginliğe, çalışmadan el koymakKürtlerin yapısına çok uymaktaydı. Bu coğrafyada zor kullanmak, gasp etmek mubahtır. Kürt zor kullanmayı sever.
Vilayet-i Sidde ile coğrafyanın Ermenilerin eline geçeceği korkusu düzenli orduya hiç katılmayan Kürtleri Osmanlı ordusuna katılmaya mecbur etti. Bunun temelinde de bu coğrafyada Ermeniler bir devlet kurar ise Kürtler perişan olabileceği yatıyordu.
1870’lerden itibaren Doğuda ve Güney Doğuda Kürtler ve Ermeniler hep bu toprakların kendilerine ait olduğunu söylüyorlardı. Ermeniler butoprakların en eski halkı olduklarını ve eserlerinin şehirlerinin olduklarını söylüyorlardı. Kürtler de tam aksine hayır buralarda bizim yurdumuz diyorlardı. Özellikle İç Anadolu’da şu anda yaşayan Kürtlerin büyük bir bölümü 1870 ile 1920 yılları arasında hem Rus hem de Ermeni terörü sonucu, İç Anadolu’yu daha güvenli gördükleri ve Türkler olduğu için gelip yerleşmişlerdir. 1915 tehcir sonrası boşaltılan Anadolu’nun Ermeni yurtları bu göçebe Kürtler taralından doldurulmuştur. Bu da bir devlet politikasıdır.
Türklerin ve Kültlerin ortak yanları: Müslüman ve çoğunlukla Sünni olmaları ile Anadolu’yu Hristiyanlardan beraberce temizlemeleri ve mallarına el koymaları ve bu işteki birliktelikleridir. Suça ortaklıklarıdır.
Alevi Kürtler bu işe hiç dâhil olmamıştır. Arap aleviler de öyledir. Bu gün Hatay ili Samandağ ilçesi Vakıflı köyü diye tek bir Ermeni köyü kaldı ise oda alevi kültürünün ön yargısız insana verdiği değerdendir.
Sevr antlaşmasında Ermenistan- Kürdistan devleti sınırlarının tespitinde ABD Başkanı Wilson hakem tayin edildi. Ermenistan sınırını şu şekilde tespit etmişti: Giresun’un doğusundan başlayıp Erzincan’ın 20 km batısına sonra Erzincan’ın, Tunceli, Bingöl dağlarını takip ederek Diyarbakır’ın Silvan – Lice günümüzde Batman’ın Sason ilçesi sıra dağları, Bitlis’in 20 km güneyinden devam edip İran sınırına ulaşmaktaydı. Wilson Trabzon, Rize, Artvin, Erzurum, Kars, Iğdır, Muş, Bitlis, Siirt, Van, Hakkâri, Ağrı, Erzincan, Bayburt ve Gümüşhane illerini Ermenilere veriyordu.Ve günümüzdeki Ermenistan’la birleştirip Karadeniz’e çıkışı olan bir Ermenistan devleti olarak planlıyorlardı. ABD 1920’lerde Wilson projesi ile güneydeki iller Silvan harici Diyarbakır, Urfa, Mardin, Şırnak Kürdistan olarak planlanmakta idi. Wilson’un bu tespitlerine Kürtler karşı çıktı. Zaten bölge 1915 tehciri ile Ermenilerden temizlenmişti. Uygulanması mümkün değildi. Zorbabeyler 20-30-50 Ermeni köyünü gasp etmiş el koydukları Ermeni genç kızlarla haremler oluşturmuş, tatlı bir hayat yaşıyorlardı. Emperyalistlerin İstanbul’u, İzmir’i işgale devam etmeleri Kürt coğrafyasında o zamanda iletişimin hiç olmamasından dolayı ilgi uyandırmamıştı. Ama Sivas ve Erzurum kongreleri ile Kürtler Kurtuluş savaşma destek vermişlerdir. Buda isyan etmeyerek olmuştur.(Hasan Aslan Nurdoğdu – Makalelerle Yozgat kitabından)Sürecek.