Çocuk Psikiyatri UzmanıIşık, yaptığı açıklamada her 68 çocuktan birinde görülebilen otizmin bebeklik döneminden itibaren ortaya çıkan, çocuğun çevresiyle iletişim ve etkileşim kurmasını engelleyen, tekrarlayıcı, basmakalıp davranışlar göstermesine yol açan bir bozukluk olduğuna dikkat çekti.
Otizmin en önemli nedeninin genetik olduğunu kaydeden Işık, “Aşılar, kurşun ve civa gibi ağır metaller ya da besin maddeleri otizme neden olmamaktadır. Anne babalar çocuklarına otizm tanısı konulduktan sonra suçluluk hissetmektedir. Ancak bilinmelidir ki ebeveynlerin çocuğu yetiştirme tarzı ya da ilgisizliği çocukta otizme neden olmaz.
Otizmi kesin olarak tedavi eden herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Otizm tedavisindeki en etkin yöntem erken yaşlarda başlanan yoğun eğitim programlarıdır. Erken yaşlarda başlanan özel eğitim çocukların iletişim ve sosyal becerilerinin gelişmesine, davranışsal sorunların azalmasına belirgin katkı sağlamakta, otizm tanılı çocukların tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olmaktadır.
Bu nedenle otizm belirtileri fark edilir edilmez erken müdahale için hemen harekete geçilmesi gereklidir. ‘Zamanla düzelir’ ya da ‘bir bekleyelim, ne olacak’ demek zaman kaybına neden olacaktır.”dedi.
Otizmin erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha sık görüldüğünü ifade eden Işık,“Ailelerde de erkek çocukları geç konuşur şeklinde bir algı bulunmaktadır.
Bu düşünce tamamen yanlış olup, her çocuğun mutlaka 18 aya kadar anlamlı bir kelime çıkarması, 24 aylık oluncaya kadar da anlamlı iki kelimelik cümlesi olması gerekir. Geç konuşma normal bir durum olmayıp, birçok psikiyatrik ya da nörolojik bozukluk konuşmada gecikmeye sebebiyet verebilmektedir.
Otizm tanılı çocukların ailelerinin polikliniğe en sık başvuru sebebi konuşma gecikmesi olup, erkek çocukları geç konuşur algısı nedeniyle birçok çocuk geç tanı alabilmektedir.
Unutulmamalıdır ki 18 aya kadar kelimesi olmayan bir çocuk mutlaka değerlendirilmelidir.Otizm tanısı Çocuk ve Ergen Psikiyatristinin ayrıntılı değerlendirmesi ile konulabilmektedir. Otizm tanısını koymak için herhangi bir tıbbi tahlil ya da tetkike gerek yoktur.”diye konuştu.
Işık, otizim belirtilerini şöyle sıraldı: “
9 aylık olmasına rağmen karşılıklı ses çıkarmaları, gülücükleri ya da mimikleri yoksa
Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa
12 aylık olmasına rağmen parmağı ile işaret ederek göstermiyorsa, bay bay yapmıyorsa, ce-e, fışfış kayıkçı gibi oyunları oynamıyorsa
12 aylık olmasına rağmen ismi seslendiğinde bakmıyorsa
Verilen komutları anlamıyorsa (örneğin ‘Kapıyı aç, kumandayı getir’)
Oyuncakları ile oynamayı bilmiyorsa
Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi alışılagelmişin dışında hareketler yapıyorsa
Yalnız kalmayı tercih ediyor, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa
16 aylık olmasına rağmen anlamlı kelimeleri yoksa
24 aylık olmasına rağmen anlamlı iki kelimelik cümleleri yoksaotizm açısından risk altında olabilir. Çocuğunuzda otizm belirtileri olduğunu düşündüğünüzde lütfen bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristine başvurunuz”