Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlayıp Amasya, Sivas, Erzurum kongreleri ile ve doğudaki Kürt beylerine yazdığı mektuplarla yaptığım araştırmalar ve okumalar sonucuna dayanarak şu gerçeği söylediği kanaatindeyim. “Gasp ettiğiniz Ermeni mallarını topraklarını kullanmak istiyorsanız beraber olmamız lazım. Yoksa İngilizler, Fransızlar ve ABD gelir bu toprakları sizden alır.” Bu ortak korku nedeniyle Sevr Antlaşması’ndaki Kürdistan’ı istemeyip “Türklerle beraber olalım” dediler.
Bir de şu gerçek var; Emperyalist destekli Yunan işgali batıda gerçekleşiyordu. Oysa Kürtler doğuda yaşıyordu. Kurtuluş Savaşı’nın yükünün büyük kısmını batı ve İç Anadolu ahalisi çekmiştir. Yalnız Fransızlarla birlikte Çukurova’ya gelen Ermenilerin “Verin malımızı toprağımızı” talebi karşısında bu mallara ve toprağa el koyan Maraşlı, Antepli, Urfalı Kürtler ve Türkler yaşam kavgasında Anadolu’yu yurt yapmada güneyde beraber oldular. Maraş’ın Kahramanlığı, Antep’in Gaziliği, Urfa’nın Şanı, Türk’le Kürdün, Ermeni’ye karşı ortaklığıdır.
Doğu cephesi kumandanı Kazım Karabekir’in dik duruşu, Kültlerin tam destek vermeleri ve 1917’de yaşanan Rus Bolşevik ihtilali doğuyu rahatlatmış, bu da batıda Yunana karşı galip gelmemizi sağlamıştır. Onu da Atatürk ve silah arkadaşları başarmıştır.
Atatürk’ün 1916-17 yıllarında Ermeni tehciri sonrasında Diyarbakır Silvan’da komutan olması ve tüm bölgede görev yapması sebebi ile bu coğrafyayı ve Kürtleri çok iyi tahlil etmiştir.
Bin yıllık bir süreçte Türkler ve Kürtler müşterek coğrafya, müşterek tarih ve müşterek din sonucu yaklaşık 5 milyon insan tahin pekmez olmuş yani kan kana karışmıştır. Tahinin rengi koyu sarı, pekmez koyu kırmızı – bordo biri tadı diğeri ise yağlı tatsızdır. Ancak karışınca ortaya ikisinde de bulunmayan yeni bir tat çıkar. Tahin pekmez olur. Bu karışımda tahinin tam karışmadığı yer yine koyu sandır. Pekmezin karışmadığı yer koyu kırmızıdır. Bu beraberlikte iki temel tat özelliklerini belirgin olarak gösterirler. Ama çoğunlukla karışmış olan genel durum ise yeni bir renk yeni bir tatla güzelliği ifade eder. Tahinle pekmez, karıştırmak kolay ama ayrıştırmak kimyasal işlem gerektirir. ABD bu işe soyunmak arzusundadır. 1920’lerden kalan hesabı bu coğrafyanın maddi değerlerine el koyarak Ermeni milletine karşı sorumluluk olarak kabul etmektedir. ABD, Yahudilerin ve Hristiyanların dini inancına saygılı olmuştur. Bu coğrafya önce Yahudi sonra, Hristiyan sonra, Müslüman oldu. Ve ilk Hristiyan millet Ermenilerdir. Bu tarihi gerçeği iyi bilmek gerekir.
1913’de Lozan’da Kürtler “Ayrı bir devlet kurmak istiyoruz!” diye bir talepte bulunabilirdi. Neden yapmadılar? Sebebi Ermenilerden arındırılmış Vilayet-i Sitte’yi hazımla uğraşıyorlardı. Kurtuluş Savaşı cephe savaşı olarak İzmir’den başladı. Afyon-Polatlı önlerinde durduruldu ve İzmir’de bitti. Türkiye Cumhuriyeti’ni kuranlar Kürtleri ve Türkleri bir millet olarak “Türk Milleti” olarak gördüler.
Ama 1980 sonrası ABD aklı Kürt ırkçılığını yaratmayı iyi başardı. Bu Kürt ulusal uyanışı şişeden çıktı. Irkçılık fikrinin girdiği toplumlarda 2 çözüm yolu vardır
- Uzun süreli aydınlanma değişim, üretim, adil paylaşım sonucu kardeşliğin tesisi.
- Ayrışma, kavga, kan.
Şu anda ülkemizin insanlarının kafası karışık ama coğrafya bazen olaylara yön verir, sınır koyar işi baştan bitirir. %40’ı Fırat’ın doğusunda Murat’ın güneyinde yaşayan Kürt (15 vilayet) 7 Milyon, %60’ı Fırat’ın batısında 66 ilde Türklerle beraber yaşayan 7 milyon dolayında Kürt kardeşimiz; Şeyh Said İsyanı sonucu Musul’un İngilizlere bırakılması tesadüf müdür? Kürtler, katı dindar olması padişaha ve halifeye bağlı olması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni hiç hazmedemediler. Ümmet olarak yaşamaya devam eden Kürde eşit yurttaş olma şansı Cumhuriyetle mümkün oldu. (Hasan Aslan Nurdoğdu – Makalelerle Yozgat kitabından) Sürecek.