Konumuz, Türkiye, Nahcivan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında bulunan ve bir asırdır “Ne mutlu Türk’üm” diyenlerin hasret köprüsü Zengezur koridoru. Coğrafi bilgiler vermeden konunun gerektiği kadar anlaşılmayacağı düşüncesiyle bu yazıya başlıyorum.
Nahcivan: Azerbaycan’a bağlı özerk bir cumhuriyettir. 5 bin 500 km2 yüzölçümü ve 425 bin kişilik nüfusuyla tarım ve hayvancılık bölgesidir. Iğdır ilimiz ile sınırdaştır. Azerbaycan ile arasında ise Ermenistan vardır. İnsan ihtiyaçları için ülkemizin üretimine bağlıdır.
Ermenistan: 3 milyon nüfusu ve yaklaşık 30 bin km2 yüz ölçümü ve baş şehri Erivan’dır. Ülkenin 11 vilayeti bulunmaktadır. Ülke nüfusu 3 milyon olsa da bundan hariç, 1 milyon Gürcistan’da, 1 milyon Rusya’da, 5 milyon da Avrupa ve Amerika kıtasında yaşayan bir millettir. Bakır, çinko, altın, demir madenleri mevcuttur. Kaliteli üzüm üretimi yapıldığı için iyi kalite şarap ve kanyakta dünya markası olmuş firmaları vardır. Bunun dışında elmas işçiliği, taş işçiliği ve metal işçiliğinde hünerli bir millettir. Mavi yakalıların bol olduğu bir ülkedir. Gıda, sebze ve meyvede, Gürcistan üzerinden Türkiye’ye bağlıdır.
Azerbaycan: Kardeş ülke Azerbaycan, Hazar Denizi kıyısında, petrol, doğalgaz zengini bir ülkedir. 1871 yılında petrolün çıktığı, rafine edildiği Gürcistan’ın Batum limanından 1900 yıllardan beri petrol ve türevlerini ihraç eder. Azerbaycan’a ait SOCAR adlı devlet şirketi bir dünya devidir. Bu şirketin İzmir’de bir rafinerisi mevcuttur. Azeriler bahçıvan millettir, toprak işlemeyi tarımı iyi bilirler. Azerbaycan 10 milyon nüfusu, 86 bin 600 km2 yüz ölçümü ile enerji zengini bir ülkedir.
Azerbaycan devlet başkanı Haydar Aliyev’in “Zengezur Koridorunun açılması konusunda Ermenistan ile anlaştık” açıklaması üzerine bu yazıyı yazmaya karar verdim.
Ülkemiz tarımda, un sanayinde, beyaz eşya, kahverengi ev eşyaları ve tekstilde büyük üreticidir. Bu sektörlerde yaptığımız üretimi, zengezur koridoru üzerinden Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, kuzey İran, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Moğolistan gibi ülkelerin pazarına demiryolu ve karayolu ile rahatça ulaştırabilir, Çin çıkışlı İpek Yolu’na bağlanabiliriz.
İhtiyacımız olan enerjiyi Azerbaycan’dan temin etmek ve en az Türkiye nüfusu kadar olan bu Türk coğrafyasına ulaşmak zengezur koridoru ile mümkün olacaktır. Bu yol geçtiği her ülkede üretimi, zenginliği, refahı, kardeşliği getirecektir. Zengezur koridorunun açılmasını dört gözle bekliyorum.
Mustafa Kemal Atatürk en büyük hayallerinden birini şu sözlerle ifade etmişti; “En büyük hayalim, Ankara’da basılan bir gazetenin, Türkiye’den Uygurlara kadar tüm Türkler tarafından okunup anlaşılmasıdır”. Bu hayalin gerçekleşmesi dileğiyle.
Bu koridor açıldığında Yozgat’tan aracımla çıkıp Bakü’de hindi şiş, mersin balığı şiş havyarı, Ermeni orjinli çuhadara şarabı içmek arzusuyla.
Saygılarımla.