Orta Asya’nın tam ortasında, Çin, Hindistan, Pakistan, İran ve diğer Orta Asya ülkeleri ile çevrili dağlar ve derin vadiler ülkesi Afganistan 38 milyon nüfusu 653 bin kilometrekare yüzölçümü ile dağlılar ülkesi.
38 milyon nüfusun sosyolojik dağılımı ise şöyle; Peştu’nlar (Patanlar) %42, Tacikler %27, Özbekler %9, Hazarlar %9 ve nüfusun kalan kısmını diğer Afgan halkları oluşturur. 38 milyon nüfusun %90’ı Sünni geri kalanlar ise Şii mezhebindendir. Koyu şeriatçı bir İslam sosyal hayatın tüm kurumlarını, davranışlarını belirler. Bunda da Sovyet Rusya’nın 1979 işgali, devamında ABD’nin işgali toplumun muhafazakâr olmasında çok etkili olmuştur. Zaten tarım din toplumlarında ideoloji dindir bugünde bu ortaçağ zihniyeti Afganistan’da geçerlidir. Aşiret hukukunu yenememiştir. Çünkü üretim yoktur. Hele de metalürji, kimya üretimi hiç yoktur. Ülke ihtiyaç duyduğu çoğu tahıl ve pirinci ithal eder.
Üretemedikleri için Suudi Arabistan, Pakistan, ABD ve diğer körfez ülkeleri bu ülkede çok etkilidir. Afganistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Pakistan ve İran ile çevrilidir. Her sınırda yaşayan o ülke vatandaşları komşu ülkenin sosyolojisi ile paralellik taşır. Merkezi otorite bu sınırdaş vatandaşlarına biraz şüphe ile yaklaşır ve bu bölgelerde güvenliğe çok dikkat eder. 1920’lerde İngiliz emperyalizmini, 1970 Sovyet Rus emperyalizmini, son 20 yılda da ABD emperyalizmini kovan orta Asya’nın yiğit Müslüman halklarını alkışlıyorum. Bundan sonraki hayatları insan ihtiyaçlarını kamuya, çevreye zarar vermeden üretmek olmalıdır. İyi yaşamak tüm Afganların hakkıdır. Afganistan zengin ülkedir. Madenleri, suyu ve kendine yeten tarımıyla Orta Asya’nın zengin ülkesi olacaktır. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kazan kazan politikaları Afganistan’a, Orta Asya’ya ve tüm Asya ülkelerine zenginlik, barış kardeşlik getirmesi dileğiyle. Saçı, sakalı beni ilgilendirmez. ABD emperyalizmini kovanlara selam olsun.
1920’li yıllarda emperyalist İngiliz’e karşı ulusal kurtuluş mücadelesi veren Türkiye ve Afganistan’dan Türkiye, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Ne mutlu Türk’üm diyene” şiarını bu ülkede başarılı kıldı. Türk Milleti’ni yarattı ve 100’üncü yılını kutlayacağımız cumhuriyeti kurdu. Afganlar bunu başaramadılar. Bir millet olamadılar ve hala aşiret hukukuyla yaşıyorlar.
Son söz; cumhuriyetimize, Türkiye’ye ve Mustafa Kemal Atatürk’e saygılarımla.