Zenginleşmiş gelişmiş ülkelere baktığımızda madenciliğin metalürjinin tüm sektörlerin başında ekonominin temeli olduğunu görürüz. Gelişmişlik düzeyinde ülkeleri sıralamaya demir üretimi, alüminyum, çinko, bakır üretimiyle kim fazla ürettiyse daha güçlü olduğunun kanıtıdır. İngiltere – ABD – Almanya- Fransa- Rusya- Japonya’nın gücü metalürjidir- kimyadır.
Hayatı idame ettiren petrol harici 10 madene baktığımızda: Demir, Kömür, Bakır, Krom, Alüminyum, Çinko, Kükürt, Fosfat, Tuz ve Potas olduğu görülür.
Gelişmiş ülkelerin bu madenlere sahip olmasa bile bunları çok iyi işleyerek karışım yaparak hayatı ucuzlatan, kolaylaştıran ürünler üreterek piyasaya sundukları bununla zenginleştiklerini bunu yapmayan ülkelerin fakir durumda olduğunu görmekteyiz. Güney Kore’nin, İtalya’nın küçük arazi yapılarına rağmen buna güzel örnekler olduğu görülmektedir.
Ülkemize geldiğimizde genç cumhuriyet 1930 sonrası bu açığı giderme anlamında Etibank ile ülke madenini işletmeyi MTA (maden teknik arama) ile ülkemizde ne var, ne yok arama görevi verildiğini görmekteyiz.
1950’lere kadar dikey örgütlenmesi ile ciddi işler yapan Etibank Türkiye petrolleri ciddi işler başardı idiyse de 1950’lerden itibaren ABD güdümlü sağcı hükümetler ülkemizin madenlerini olduğu gibi ham satmaya mecbur bıraktılar.
Metalürji sektörüne baktığımızda çok ciddi yatırımlarla yapılabildiği gözükmekte. Ve bu işi yapan firmaların kuruluşundan itibaren ya devlet kuruluşları veya devlet tarafından çok desteklenen kurumlar olduğu gözükmekte.
Oysa ülkemiz sermayedarları her zaman ticaret yapmayı ondan alıp buna satmayı, risksiz işlerle günü kurtarmayı hedeflediklerinden ülkemiz tıkanmıştır. (Şimdi reklamlar var ya makinelerimiz tıkır tıkır diye) TV’ye çıkanlara şunu soruyorum; fabrikalarımızda çalışan makinaların büyük bir bölümü metalürjide gelişmiş ülkelerden vadeli borçlarla alınmış makineler midir?
1980 yıllarında asil çelik Bursa’da Koç tarafından kuruldu. Daha sonra devlet aldı. Bu tesis bugün çalışıyor mu? Kapandı mı? Gelelim güzel memleketimiz Yozgat’ın madenciliğine; Akdağmadeni Yozgat’ın ilk maden ocağının olduğu Rasih- İhsan İşletmesinin 1800’lerde çalıştırıldığı kurşun madeni çıkarıldığı bunun için Samsun’dan Ermeni-Rum ustaların Yozgat’ta ikame edildiğini bilmekteyiz. Bugün çalışıp çalışmadığını bilmiyorum.
Bugün Sorgun-Eymir’de Krom çıkartılıp ham olarak yurt dışına satıldığını bilmekteyiz. Yine Sorgunda uranyum olduğu basında yazıldı.
Sorgun’da ciddi linyit yataklarımız var ama kalorisi düşük.
Çandır’da büyük ölçek’ de traverten yatakları var. İşlenmeden satılıyor. Daha ne var sorusunun cevabını ise ben atanmış memur milletvekillerine sormuyorum. Bu soruyu yeni kurulmuş Bozok Üniversitesi rektörüne Sayın profesörlerimize, valimize duyarlı bir vatandaş olarak soruyorum. “ Yozgat’ın madenciliği ne aşamadadır?” bununla ilgili olarak devletin bu işlerle ilgili kuramlarının yapacağı sunumun çok yerinde olacağını düşünmekteyim.
TÜBİTAK, MTA ve madencilikle ilgili resmi kuramların aydınlatma toplantısının faydalı olacağı düşüncesiyle böyle bir çalışma yapılmasını dilerken “ Yozgat madenciliğinin alaylı üstadı terzi” merhum Hüseyin amcayı’ da şükranla yâd ediyorum.
Haydi, hocalar aydınlatın bizi, yol açın, akıl verin yani ufuklar yaratın sizin işiniz toplumu aydınlatmak değil mi?