İnsanların, hayvanların ve sanayinin ihtiyaçlarını tohumla, girdilerle ve suyla bol emek harcayarak topraktan temin etmeye tarım denir. Tarımın sorunlarını 6 maddede özetleyebiliriz:
1.Planlama sorunları
2.Toprakla ilgili sorunlar
3.Su ile ilgili sorunlar
4.Girdilerle ilgili sorunlar
5.Üretenlerin eğitimi ve üretimle ilgili sorunları
6.Üretilen ürünün stoklanması, değerlendirilip pazarlanması sorunları
1. Planlama: Gerek ülkenin tamamında gerekse ilimizde ilk yapılması gereken tarım master planını yapmak olmalıdır. 14100 km2 de, 14 ilçe, 630 yerleşim yerinin her noktasında “ne yetiştirebiliriz”in planlanması gerekir. Yerleşim birimi ve köylerden başlayarak her ilçenin master planları çıkartılmalıdır. Soru şu olmalı: Burada ne yetişir? Toprak özellikleri nedir, su durumu nasıldır, o yörede yetişmiş iyi çiftçiler var mıdır?
Pilav yemenin temeli plandan geçer. “Bize plan değil pilav lazım” diyen zihniyetten kurtulmak şarttır.
2. Toprakla ilgili sorunlar: Öncelikle parçalı arazilerin acil birleştirilmesi gerekir. Köyde yaşamayan ama köydeki parçalı arazilerde hissesi olanlara devlet şunu demeli: Akrabalarından parçalı hisseleri al, tek tapu yap ve üret. Bununla ilgili Ziraat Bankası yetkili kılınıp bu arazileri birleştirmek isteyenlere yarı bedeli devlet tarafından ödenecek krediler çıkartılmalıdır. Krediler en az 15 yıl vadeli ve 2 yıl ön ödemesiz olarak düzenlenmelidir. Buradan amaç tarım topraklarını büyütmek ve ekecek insana vermektir. Çözümsüzlük halinde devlet bu parçalı arazileri toplayarak, satın alarak mıntıka, mıntıka tek tapu haline getirip bu arazileri tercihan o köyde eken birine satmalıdır. Bu konunun çok detayları vardır ama şimdilik bu kadar yeter.
3.Su ile ilgili sorunlar: İlimiz yılda ne zaman yağacağı belli olmayan 350 kg yağış almaktadır. Bunun içindir ki atalarımız “İki yağmurun açı, üçüncü yağmurun tokuyuz” demişlerdir. Bu deyim bence karasal iklimi en iyi tarifidir. Karasal iklim kışları soğuk ve az yağışlı, yazları serin ve az yağışlı diye tarif edilir. Ama Sarıkaya, Akdağmadeni, Çayıralan, Çandır bölgeleri Yozgat ortalamasının 2 katı yağış alır.(yılda 700 kg). Bu yüzden de bu bölgemizde Çekerek çayı 18 lt/sn, Delice ırmağı 30 lt/sn, Kozan çayı 10 lt/sn su verir. Tarif ettiğim bu bölgenin yüksekliğinin 1600-2000 m arasında olması ve bölgede Akdağ ormanlarının bulunması da bu su miktarını artırır. Sonuç olarak ilimizde toplam 65 lt/sn su mevcuttur.
4. Girdilerle ilgili sorunlar: Bu konudaki sorunlar, tüm Türkiye’nin her vilayetindeki sorunlarla aynıdır. Kimyasal gübre, ilaç, tahıl ve bakliyat tohumları ile ilgili genel sorunlarımız vardır. Gübre ve ilaçta dışa bağımlı olmamız, petrolümüzün olmaması ve devletin mazottan aldığı yüksek vergiler çiftçileri üretimden soğutmaktadır. Sertifikalı tahıl tohumları çok pahalıdır, bakliyat tohumu da başka bir derttir. Bunlarla ilgili çözümleri diğer yazılarımda detaylı olarak yazacağım.
5. Üretenlerin eğitilmesi: Üreticinin bilgi eksikliği verimi olumsuz olarak etkilemektedir. Her başarılı işin arkasında bilim, disiplinli çalışma, çalışan insanların bilgi kalitesi ve liyakati vardır. Başarmanın temeli işini iyi yapmaktan geçer. Bu nedenle üreticileri eğitmeliyiz. Bu konuda Tarım Bakanlığının ve Ziraat Odalarının öncülük etmeleri şarttır. Amaç üretim artışı ise aydınlanma ve dayanışma şarttır. Bunun da yolu köylerde kooperatifler kurmaktan geçer. Bu işte de devletin öncülük etmesi şarttır.
6. Üretilen ürünlerin stoklanması ve satışı: İlimizde esas olarak tahıl, bakliyat ve şeker pancarı üretimi yapılmaktadır. Şeker pancarı Sorgun ve Boğazlıyan fabrikalarınca alınmaktadır. Tahıl ve bakliyatın stoklanması ve satışı ile ilgili sorunları ve çözüm önerilerini daha sonraki yazılarımda ele alacağım.