Yozgat’ın üretimden yana hiçbir zaman yüzü gülmedi.
Çünkü teşviklerin amacı, gayesi yeteri kadar Anadolu insanının anlayabileceği bir dille anlatılamadığı ve üretim bir plan dahilinde desteklenmediği için bu yönümüz hep eksik kaldı. Toplum olarak üretmeyi terk ettiğimiz gibi plansız bir şekilde hep birlikte tüketmek için yarışır olduk.
Bugün geldiğimiz nokta itibariyle genç nüfusun terk etmesi nedeniyle yaşlı nüfusun hakim olduğu köylerde yaşayanlar maliyet yükü altında ezilmekten üretimden çekilmiş, hemen her türlü ihtiyacını şehirlerden karşılayarak, temin etmeyi tercih eder olmuştur.
Teşvikler, ile has ve bir strateji kapsamında yapılmadığından dolayı Yozgatlı sanayi yatırımlarına uzak dururken, il dışından sanayici çekme çalışmaları (bu çalışmaların yöntem ve kapsamına dair ciddi eleştirilerimizi saklı tutuyoruz) da akamete uğramıştır.
Bu durum her ne kadar Yozgat gibi taşra kentlerin sorunu gibi görünüyor olsa da, konuya genel hatları üzerinden baktığımızda; ülkemizin eğitimden sonraki en önemli sorunu küçük ve orta ölçekli işletmeler ile çiftçimizin üretimden hızla uzaklaşıyor olmasıdır. Bunun nihai sonucu olarak da ithal ikame bir sanayileşme ve başta gıda olmak üzere onlarca sektörde ithal ürünler tüketen bir toplum yapısı ortaya çıkmıştır.
Bugün yaşadığımız sorunların temelinde üretmeden, ağırlıklı ithal ürün tüketen bir topluma dönüşmüş olmamız vardır.
Bu sıkıntıları bir nebze olsun hafifletmek bakımından Yozgat’ta bugün küçük ve orta ölçekte faaliyetlerle üretim yapılmaya çalışılmasının kent adına sevindirici bir gelişme olduğunu ifade etmek isterim.
Geçen hafta Cuma günü Üretici Kadınlar Derneği’nin yeni yerinin açılışında Vali Ziya Polat’ın, burada yaptığı konuşmada; Yozgat’ta son bir yıl içerisinde 3 olan kooperatif sayısının 14’e derneklerle beraber 17’ye çıktığını söylemesini Yozgat adına önemli bir gelişme olarak gördüğümü ifade etmeliyim.
Yozgat’ta üretimi öncelikli kabul edip, kooperatiflerin sayısının artması zaman içinde büyük ölçekte işletmelerin temel alt yapısını oluşturacak adımlar olarak değerlendirilmelidir.
Lakin şu konuyu pekiştirmek gerektiğini düşünüyorum; Yozgat, il merkezinden en ücra köyüne kadar pek çok potansiyeli barındırmaktadır. Tarım Bakanlığı’nın Stratejik Planında yer alan kooperatifleşme ve şirketleşme çalışmaları incelenmeli, Yozgat’ın bu potansiyeline uygun kooperatifler ve şirketler kurularak, üreten bir şehre dönüşmemizin yolu açılmalıdır. Aksi durumda sadece kadın kooperatiflerine odaklanmak, popülizm kaygısı olarak algılanacaktır. Bu konuda 4 yıldır çalışma yapan gazetemizin, kooperatifleşme ve şirketleşme konularında bürokrasiden aldığı cevap ve tepkiler notlarımızda hala durmaktadır.
İl olarak valilik, belediye, TSO ve KOSGEB ile yaşadığımız Yozgat İŞGEM tecrübemizi de hatırlatmakta fayda vardır.
Ayrıca TKDK Destekli Sorgun ilçemizde faaliyet gösteren kuru yemiş paketleme tesisinin yurt içi ve yurt dışında pazar oluşturma çalışmaları kent adına olumlu gelişmelerdir.
Fakat Yozgat’ın daha büyük düşünmesi gerekiyor, bugün küçük ölçekte yerelde üretilen ve paketlenen ürünlerin geniş yelpazede tanıtımı yapılarak, satışa sunulması için STK’ların da harekete geçmesi olmazsa olmazdır. Çünkü üretmekle iş bitmiyor. Ürettiğimizi satabilmemiz gerekmektedir. “Pazar bulma”, “Pazar oluşturma” noktasında STK’lar ve kamu kurumları yol açmalıdırlar.