İnsanlar tarih ekseninde, sınırları belli coğrafyaya ait, insan dokusu, sosyolojisi ve o coğrafyanın yarattığı ekonomi çerçevesinde yaşar. Bu tarifin Türkçesi şudur. Tarih atan kim, kimlerdensin, nerelisin, memleketin ilin, ilçen, köyün neresi? Sosyolojik komşun kim? Ekonomisi nasıl? Ne yer ne içersiniz? En önemlisi geçiminiz ne? Sorularıdır.

Evet, ilimizin ekonomisi tarım ve hayvancılık üzerine kuruludur. Tahıl, bakliyat ve şeker pancarı üretimi ilimizin ekonomik ana gelirini oluşturur.

Sanayi ne var dersek;

Bir çimento fabrikası.

Biri devlete ait Sorgun Şeker, diğeri ise Kayseri Pancar Kooperatifi mülkiyetinde olan Boğazlıyan Şeker Fabrikası olmak üzere iki şeker fabrikası.

Ana hammaddesi PP-PE ve kâğıt olan biri Akdağmadeni’nde da PP-PE çuval üreten fabrika, diğeri de hammaddesi kâğıt olan Kraft Torba Fabrikası. Yine özel sektöre ait tuğla ve briket üreten firmalarımız mevcut. Saray Organize Bölgesi’nde ise bir elin parmaklarını geçmeyecek, küçük ölçekli işletme mevcuttur.

Orman ürünlerimiz ise Akdağmadeni ile Çayıralan ilçelerimizde yoğunlaşmıştır ve devlet kurumlarıdır. Bir de Yenifakılı ve Çandır ilçelerimizde traverten ocakları mevcuttur.

Kaplıca yönünden Sarıkaya ve Sorgun ilçelerimiz iç turizme hizmet eder. Yabancı turistin gelme şansı yoktur.

13 ilçemizde 40 un fabrikası kapalıdır. Sadece Çekerek ve Sorgun’da üretim yapan un fabrikaları açıktır.

Tarımın temel sorunu ise yeterli suyumuzun olmamasıdır. Hele bu yıl şu güne kadar ancak pancara 3-4 su veren çiftçiler baraj yetkililerden aldıkları “Su bitti” ifadesi ile kara kara düşünüyorlar. Bu sene pancar verimi düşük olacak. O da şeker üretiminin düşmesine sebeptir.

Velhasıl kelam, kuru tarımda tahılda, bakliyatta yaşanan sıkıntı sulu tarımda pancar ve yoncada da kendini gösterecektir.

Bu yıl sıkıntılı bir yıl.

İlimizin tarımda en önemli sorunu; çok buğday üretmemize rağmen unluk kalitede proteini yüksek buğday üretemememizdir. İlimizde 40 un fabrikasının kapalı olma sebebi budur.

Şeker pancarında ise sorun polar düşüklüğü ve dekar başına verim düşüklüğüdür. İlimiz topraklarının tamamı PH değeri yüksek, çok kireçli, organik madde eksikliği neticesinde bilinçsiz gübre tüketimi ile yukardaki olumsuzluklar ortaya çıkmakta ve ilimiz çiftçisinde gelir kaybına sebep olmakta.

Sonuç; tahıl, bakliyat ve pancar üretiminde kükürt katkılı, organik maddesi olan, çinko ihtiva eden, kompoze gübreler kullanmalıyız. Özellikle tahıl üretiminde tabanda 3*15 ZN kompoze, kullanılmalıdır. Üst gübrede ise %21 asgari amonyum sülfat kullanmaları uygun olur. Ama esas olay sulu tarıma geçmeliyiz. Kuru tarım “Allah ne verirse”dir. Dekara 100 – 150 kg sulu tarımda ise dekara 400 – 500 kg verim alınır.

Pancarda ise polar düşüklüğünün başı organik madde eksikliği ve az sulamadır. 65 lt /sn suyu olan ilimizde yeni barajlar – göletler yapmak, daha yüksek gelir ve göçün önlenmesi için şarttır.

İlimizin tüm ihtiyaçları şehir dışından geliyor. Bu da Yozgat’ın belini büküyor.