Tüm dünyada ekonomik, sosyal sıkıntıların zirve yaptığı ortamlarda, özellikle savaş durumlarında servetten de vergi almak devlet için şart olur. Şükrü Saraçoğlu başbakanlığında 11 Kasım 1942’de 4305 sayılı kanunla servet üzerine vergi konulmuştur. Bu ülkemizde varlık vergisi olarak anılır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti bu duruma nasıl geldi?
İkinci Dünya Savaşı 1939’da başlayıp 1945’e kadar tam 6 yıl sürmüştür. Paris’ten Moskova’ya Avrupa ve Asya savaş alanına dönmüştü. Almanlar 1939’da Yunanistan’ı işgal edip Bulgaristan sınırımıza dayandılar. Batıda Almanlar, doğuda SSCB (Rusya) Kars sınırındaydı. Ülkemizin her an bu iki ülke tarafından işgal edilme riski vardı. İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile devlet, önceliği vatanı savunmasına verdi. 2 milyon genç köylü ülke savunması için asker yapıldı. Bu da tarım üretimini düşürdü. Savaş nedeniyle ara malları ithal edemeyen ülkede, çoğu mal karneye bağlandı. Asker harcamalarının kat kat artması sonucu Türkiye Cumhuriyeti Devleti yukarda tarihini verdiğim varlık vergisini çıkartmak zorunda kalmıştır. Sonuçta servetten vergi almak doğru bir iş değildir ama devlet, bekası için gerektiğinde her şeyi yapar.
Gelelim günümüze;
1950’de başlayan küçük ABD olma hayali ile konjonktür partilerinin günümüze kadar plansızca kaynak tüketerek uyguladıkları politikalar sonunda pandemi ve Ukrayna – Rusya savaşı, Suriye’deki, Irak’taki, Azerbaycan’daki savaşların ve göçlerin ülkemize büyük ekonomik sıkıntıları olmuştur. Tanımı, “çevreye ve kamuya zarar vermeden insan ihtiyaçlarını temin etmek” olan siyaset, maalesef imar rantı ile türedi zenginler yarattı. Savaş ortamında ithal ikameli sanayimizde üretilen her şey misli ile arttı. Toplum yiyemiyor, alamıyor, ısınamıyor. Toplumda sıkıntı had safhadadır. 1940’lardaki ekonomik sosyal hayat ortamında gerçekleşen varlık vergisi, ülkenin içinde bulunduğu durumda devleti, milleti vatanı rahatlatmıştır.
Son bir rakam vererek yazımı bitirmek istiyorum;
1939 yılında başlayan İkinci Dünya Savaşı’nda toplam 60 milyon insan öldü. Bunun 27 milyonu Rus vatandaşıydı. 1940 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin nüfusu 18 milyondu. Türkiye’nin savaşa girmesi halinde yaşanacak kayıp, Rusların kaybı göz önüne alarak alarak çıkarılabilir.
İkinci Dünya Savaşı’na girmeyerek ülkemizin, milletimizin ve devletimizin bugünlere gelmesini sağlayan devlet adamı İsmet İnönü’ye şükranlarımı sunuyorum. Bizi babasız bırakmadı.
Saygılarımla.